Rekola – czeski projekt rowerów publicznych podbija świat

Autor: Frantiska Blazkova

Był rok 2013 gdy grupa entuzjastów kolarstwa miejskiego połączyła siły i stworzyła koncepcję, która stanie się największym udanym projektem rowerów publicznych w Czechach, z którego korzystają zarówno mieszkańcy, jak i turyści. Dołącz do systemu Rekola.

Wszystko zaczęło się od grupy mieszkańców Pragi, którzy przyjaźnili się z Vítkiem Ježekiem, obecnym dyrektorem generalnym Rekola. Pomalowali siedem rowerów na różowo i wystawili je na ulice jednej z dzielnic Pragi, tak po prostu. Później zdali sobie sprawę, że dodanie zapięć do rowerów byłoby o wiele bardziej rozsądnym rozwiązaniem i wyposażyli rowery w zabezpieczenia. Aby wypożyczyć rower, dostaje się kartę ze wszystkimi siedmioma kodami do kombinacji zamka. Ježek, który ma doświadczenie w projektowaniu stron internetowych oraz posiada pewną wiedzę i wykształcenie z zakresu IT, wpadł na pomysł, aby ten przyjazny użytkownikom projekt zmienić w interaktywną aplikację. Ale grupa chciała, aby pomysł działał lokalnie, i odrzucili propozycję  Ježeka, aby ten projekt rozwinąć, więc on i kilku przyjaciół zdecydowali się rozpocząć pracę nad własną koncepcją. Od tego momentu była to praktycznie przygoda prób i błędów.

Na początku była organizacja non-profit prowadzona przez ochotników, którzy poświęcali cały swój wolny czas, w tym weekendy, aby zrealizować wizję. Skorzystanie z crowdfundingu okazało się bardzo udanym pomysłem i pomogło firmie stanąć na nogi. Pierwsze rowery otrzymywali w zamian za członkostwo lub kupowali w lombardzie czy na pchlim targu za jakieś grosze, ale po jakimś czasie zarówno projekt, jak i rowery stawały się coraz bardziej profesjonalne. Teraz Rekola ma wiele nowych rowerów, a te odnowione wyposażone zostały w zestawy nowych elementów. Jednakże, zachowali kolor z pierwotnej koncepcji, a pod koniec 2013 roku pierwsze rowery Rekola w wyróżniającej się fuksji zaczęły się pojawiać na ulicach.

Co ciekawe, to, co ludziom podobało się w całym systemie poza oczywistymi jego korzyściami, to personalizacja rowerów. Wszystkie mają imiona zamiast nudnych kodów, a imiona te często pochodzą z ulubionych filmów („Niekończąca się opowieść”) i seriali („Czerwony Karzeł”) lub nawet inspirowane są nazwami różnych gatunków ryb. Dzięki danym śledzenia ruchu, zespół Rekola odkrył, że niektórzy użytkownicy są w stanie pokonać pewne odległości, tylko po to, żeby wypożyczyć rower z ich ulubionym imieniem.

Podstawą tego projektu jest dobrze zbudowana aplikacja z szybkim i sprawnym systemem wypożyczania rowerów. Po rejestracji na stronie internetowej Rekola, wpisaniu danych ze swojej karty i wybraniu odpowiedniej taryfy, możesz jeździć po mieście codziennie tam, gdzie chcesz. Każdy rower ma swój unikalny kod i po wpisaniu go w aplikacji, natychmiast otrzymujesz kombinację cyfr do otwarcia zamka roweru – a potem w drogę! Po dojechaniu do wybranego miejsca po prostu zamykasz zapięcie roweru i oznaczasz go w aplikacji jako zwrócony – twój smartfon oznaczy dokładną lokalizację roweru, aby zespół Rekola i wszyscy inni użytkownicy mogli go znaleźć. Inteligentne, proste i wydajne.

Aplikacja sprzyja użytkownikom posiadającym smartfony, ponieważ cały proces staje się dzięki nim o wiele płynniejszy i skuteczniejszy, ale użytkownicy starszych telefonów nie muszą się martwić – mogą skorzystać z aplikacji poprzez wiadomość SMS, wpisując swoją bieżącą lokalizację. Wprawdzie, według danych zespołu Rekola jedynie ok. 3% użytkowników wypożycza rowery w ten sposób.

Poza jej główną funkcją związaną z wypożyczaniem rowerów aplikacja wskaże ci również tak zwane „punkty przyjazne Rekola”, w których można bezpiecznie zostawić rower, gdzie jest on widoczny i nie tarasuje drogi przechodniom ani ruchowi ulicznemu. Jeśli chodzi o planowane przyszłe funkcjonalności, podobno ma być publiczny kalkulator transportowy dla Pragi, który wskazuje, na jakich trasach zaoszczędzi się czas, wypożyczając rower zamiast metra czy tramwajów. Inne świetne dodatki mają obejmować mapy rowerowych tras wycieczkowych dla odpowiednich miast, które wskazują miejsca i kawiarnie wspomagające przedsięwzięcie. Naprawdę dużym planem na przyszłość jest wyposażenie wszystkich rowerów w urządzenia GPS, które sprawią, że wypożyczanie rowerów i wyśledzenie skradzionego roweru to tylko kwestia sekund. Obecnie kilka rowerów ma już zainstalowany nadajnik GPS i po miesięcznym okresie próbnym planuje się wprowadzenie GPS we wszystkich rowerach w Pradze.

Na dzień dzisiejszy system obsługuje 75 osób, w tym osoby pracujące „w terenie”, które zajmują się naprawą rowerów, reszta zapewnia wsparcie IT i dba o aplikację. W zespole są również tzw. „transporterzy” – osoby, które przewożą rowery z odległych lokalizacji, gdzie zazwyczaj są pozostawiane w małych grupkach, do centrum – tam, gdzie są potrzebne najbardziej. Poza Pragą, system Rekola działa obecnie w czterech innych miastach.

– Miasto nie prowadzi tego projektu ani nie wspiera go w żaden sposób, jest to poniekąd „partyzancka” inicjatywa. Organizacja praskiego transportu publicznego ogłosiła przetarg, ale my wskazaliśmy w nim wiele wad, więc nas zauważyli, tylko nie w sposób, w jaki byśmy chcieli, – śmieje się Vítek Ježek, Dyrektor Generalny Rekola. Przetarg był prowadzony w sposób nieuczciwy i stronniczy, a zespołowi Rekola w końcu udało się go ostatecznie i prawnie anulować w marcu tego roku, po przeciągającym się procesie.

Obecnie dostępne zinstytucjonalizowane programy roweru publicznego są mało dochodowe, stąd niewykonalne w przypadku mniejszych miast. Ale system Rekola jest w stanie zrobić swoje za ok. jedną piątą ceny. A co ważniejsze – jest sprawdzony i działa doskonale. Obecnie trwają prace nad próbną ofertą dla mniejszych miast. Rekola dostarczy tym miastom i miasteczkom swoje dane i analizy dotyczące ruchu rowerów publicznych, a następnie władze miasta mogą zdecydować, czy chcą wdrożyć „pełną” wersję systemu. Zespół byłby również bardzo szczęśliwy, mogąc pomóc miastom poza granicami Republiki Czeskiej i rozpowszechnić systemy w całej Europie, więc jeśli znasz kogoś w miejscowym samorządzie, kto mógłby uznać to za dobry pomysł, nie wahaj się polecić mu system Rekola. Za jedyne 24 tysiące EUR miasto otrzyma 50 rowerów na 3 miesiące i cenne dane o korzystaniu z rowerów oraz kolejne kroki w planowaniu projektu roweru publicznego.

A jeśli jesteś w okolicach Czech, po prostu go wypróbuj! Wpisz kod „try_rekola” w procesie rejestracji, a otrzymasz pierwsze 3 przejażdżki z 50% zniżką.

(źródło zdjęć: welovecycling.com)